Zowel groepsverzekering (IPT) en/of een VAPZ zijn mogelijk als extra appeltje voor de dorst, maar er is wel een verschil tussen die twee. Het kapitaal dat u ontvangt van een groepsverzekering, wordt in principe tegen een afzonderlijk tarief belast. Het pensioenkapitaal van een VAPZ daarentegen wordt omgezet in een fictieve rente (voor 10 of 13 jaar) die de progressieve tarieven in de personenbelasting ondergaan.
Voor beide vormen van aanvullend pensioen verschilt de belastingdruk, afhankelijk van het moment waarop het aan u uitgekeerd wordt. Voor een groepsverzekering is het tarief 20%, 18% of 16,5% bij uitkering op respectievelijk 60, 61 of 62 jarige leeftijd. Voor uw VAPZ bedraagt de rente 3,5%, 4% en 4,5% gedurende 13 jaar bij uitkering vanaf 59, 61 en 63 jaar, en 5% gedurende 10 jaar bij uitkering op 65 jaar.
Het tarief voor een groepsverzekering bedraagt slechts 10% als de uitkering pas gebeurt op de wettelijke pensioenleeftijd, 65 jaar, én u bovendien tot dan actief blijft. Een VAPZ-kapitaal wordt onder die voorwaarden maar voor 80% omgezet in een fictieve rente.
Indien u als arbeider of bediende reeds vóór uw 20ste begon te werken, moet u niet tot uw 65ste wachten om met pensioen te kunnen gaan, maar kan dat al na een loopbaan van 45 jaar. Volgens de bestaande wetgeving had iemand in die situatie geen recht op de fiscale gunstregeling. Daarin is nu verandering gekomen. Sinds 1 januari 2019 gelden het tarief van 10% en de beperking van de omzetting in een fictieve rente tot 80% van het VAPZ-kapitaal ook als de uitkering ten vroegste gebeurt op de leeftijd waarop u aan de voorwaarde van een volledige loopbaan voldoet én u tot die leeftijd effectief actief gebleven bent.
U wordt verondersteld effectief actief gebleven te zijn als u in de drie jaar vóór u 65 wordt (of 45 beroepsloopbaanjaren achter de rug heeft) onafgebroken aangesloten was bij een sociaal verzekeringsfonds en effectief en volledig de verplichte sociale bijdragen voor een zelfstandige in hoofdberoep betaald heeft. U moet niet bewijzen dat u gedurende de drie jaar ook effectief gewerkt hebt.